"Wszechmocny Amazon. Jeff Bezos i jego globalne imperium" (Amazon unbound. Jeff Bezos and the invention of a global empire), aut. Brad Stone, USA, 2021, książka

 "Wszechmocny Amazon. Jeff  Bezos i jego globalne imperium" (Amazon unbound. Jeff Bezos and the invention of a global empire), aut. Brad Stone, USA, 2021, książka

Większość książek, które ostatnio czytam zaliczają się do gatunku literatury faktu. Dlatego, gdy kolega Tomek zaproponował pożyczenie mi tej książki natychmiast ją przytuliłem. Akurat byłem w trakcie czytania obszernej biografii Fridy Kahlo i "Wszechobecny Amazon" musiał chwilę poczekać, ale się doczekał.  

Moim zdaniem książka jest solidna i interesująca. Duża w tym zasługa autora - Brada Stone, który jest dziennikarzem zajmującym się tematyka ekonomiczną. "Wszechmocny Amazon" to druga jego książka poświęcona Amazonowi. Pierwsza - "Jeff  Bezos i era Amzona. Sklep w którym kupisz wszystko" wydana w 2013 była bestsellerem zdobywając w USA prestiżowe tytuły "Książki Roku 2013" i "Biznesowej Książki Roku". 

Zdecydowana większość mojego zawodowego życiorysu ma związek z branżą IT. Myślę, że przy okazji tego posta mógłbym napisać sążnisty esej traktujący o próbach zdominowania naszego rynku przez amerykańskie firmy internetowe. W tym, o nieudanej próbie eBay'a, który kilka, może już ponad 10 lat temu usiłował zawładnąć rynkiem net-aukcji, oraz późniejszym/obecnym próbom Amazona opanowania polskiego net-handlu. Jednak będę usiłował powstrzymać swoje zapędy publicystyczne. Skupię się na książce, jej wartości, moim wrażeniom wynikającym z jej lektury.

Im więcej czasu mija od przeczytania "Wszechmocnego Amazona" tym bardziej myślę, że jest to może nie 100-procentowy panegiryk, ale jednak rodzaj laurki i ukłonu w kierunku Jeffa Bezosa i Amazona. Książkę czyta się lekko i szybko. Dobra robota autora-profesjonalisty oraz historia najbogatszego  człowieka  świata stanowią znakomity, lekkostrawny koktail. W jego skład wchodzą zarówno firmowe zwycięstwa i porażki oraz osobiste sukcesy i upadki J. Bezosa. Dozowanie składników jest tak skonstruowane, aby finalny wynik po przeczytaniu ostatniej strony pozostawiał czytelnika z opadniętą szczęką i uczuciem jeśli nie miłości to przynajmniej pozytywnego stosunku do Amazona. Jest to ponikąd zrozumiałe. Autor specjalizujący się w tematyce ekonomicznej jeśli chce nadal pisać o firmach i osobach nimi dowodzących nie może sobie pozwolić na ostrą krytykę biznesu i jego kreatorów. Nie może także (może bardziej "nie powinien") w otwarty sposób komplementować firm o których pisze, gdyż ucierpiałaby jego wiarygodność. Stąd szalenie wyważony produkt, który w jakimś stopniu zadowala wszystkich. Książka stanowi także niezły materiał dla osób usiłąjących zaistnieć w biznesie. Dobrze jest uczyć się na błędach innych. Z tego względu fragmenty dotyczące spektakularnych porażek Amazona takich jak np. wycofanie się z rynku chińskiego, próba zaistnienia w Indiach, upadek projektu samrtfona Amazon Fire Phone mogą służyć za wzorcowe case study wszystkim obracającym się w biznesie. Nie bez znaczenia dla funkcjonowania Amazona jest i było pompowane osiągnięciami ego J. Bezosa, który po sukcesie Amazon Web Services (usługi chmurowe), gdy w 2015 akcje Amazona wystrzeliły 15% w górę uznał, że może sobie pozwolić na zdecydowane wchodzenie w kolejne obszary działalności. Ciekawym wątkiem jest kupno przez J. Bezosa (nie Amazona) upadającego dziennika "The Washington Post".  W rezultacie doprowadziło to do szeregu daleko idących konsekwencji dla Amazona i J. Bezosa. Prezydent Donald Trump krytykowany przez dziennikarzy "The Washington Post" uczynił z Amazona wroga nr. 1. amerykańskiej przedsiębiorczości, co miało zdaniem analityków kosztować Amazon około 20 mld USD. Natomiast opisywane przez gazetę morderstwo saudyjskiego dysydenta Dżamala  Chaszukadzi doprowadziło do konfliktu z następcą tronu Mohammedem bin Salamem, który w konsekwencji miał spowodować zainstalowanie w telefonie J. Bezosa słynnego Pegasusa, wykradnięcie i ujawnienie zdjęć oraz korespondencji z Lauren Sanchez, co było bezpośrednią przyczyną kosztownego rozwodu z żoną Scott MacKenzie. 

Jest więc dużo i ciekawie. Jest o wypaleniu zawodowym kadry kierowniczej, spektakularnych odejściach oraz sukcesach, których niebywałym akceleratorem była/jest ostatnia pandemia. Jest o kosmicznym wyścigu nakeżącym do J. Bezosa Blue Origin ze SpaceX Elona Muska i zwarciu amazonowego Prime Video z Netflix, HBO i innymi platformami streamingowymi. To wszystko, obszernie na 447 stronach ciekawej, wciągającej lektury. 

"Wszechmocny Amazon" zajmuje się J. Bezosem, krytycznymi decyzjami kadry kierowniczej, strukturą organizacyjną i w niewielkim stopniu życiem osobistym J. Bezosa. Nie mówi praktycznie (prawie) wcale o rzeszy bezimiennych "mrówek" stanowiących podstawę funkcjonowania tego biznesu: szeregowych pracownikach magazynów i wszystkich innych anonimowych trybikach wprawiających w ruch potężną machinę jaką jest Amazon i jego liczne firmy zależne. O nich mówi książka "Noamdland. W drodze za pracą" (TU) oraz nakręcony na jej podstawie film "Nomadland" (TU). W moim przekonaniu dla właściwego odbioru "Wszechmocnego Amazona" konieczna jest znajomość "Nomadland", najlepiej w książkowym wcieleniu. Wówczas amazoński koktajl nabiera głębszego, bardziej zdecydowanego smaku. Zaczyna smakować jak eukaliptusowo-anyżowe, czarne żelki. Są tacy, którzy je kochają i ci, którzy ich nienawidzą...